Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) yıllardır işsizlik, toplumsal eşitsizlik, başarısız altyapı projeleri, kanıtlanamayan vergi kaçakçılığı ve yolsuzlukla mücadele devam ederken, memur maaşlarının geciktirilmesi veya hiç ödenmemesi, bölgede yaşayan vatandaşlar üzerinde olumsuz etkiler yaratmıştır. Memurlar, yıllardır emeklerinin karşılığını almak için beklese de hükümetten bekledikleri karşılığı alamayınca boykot düzenlemeye başlamışlardır. İlk boykot eylemi Süleymaniye’de yapılmaya karar verilmiştir. IKBY’de “iki partili hükümet sistemi” halkı rahatsız etmiş, ancak halk bu rahatsızlığını dile getirememiştir.
Memurların maaşlarının ödenmemesi şu an için kaosa yol açmasa da, bu durumun devam etmesi halinde bölgede bir kaosun çıkması kaçınılmaz olacaktır.
Bölgedeki siyasi süreç ve seçimlerin ardından hükümet kabinesinin kurulamaması en çok bölge halkını etkilemiştir. Bağdat hükümeti ile Erbil hükümeti arasında anlaşma sağlanamaması, bölgedeki hükümet projelerinin durmasına yol açmıştır. Özellikle küçük bölgelerdeki memurlar bile bu durumdan şikâyetçidir. Durum o kadar kötüleşmiştir ki okullar, devlet daireleri, hastaneler ve kamu binaları bile kapatılmıştır. Erbil, KDP’nin yönetiminde olduğu için memurlar herhangi bir boykota katılmadan görevlerine devam etmiştir.
Süleymaniye’de ise durum farklıdır. Yeni yılın gelmesiyle birlikte memurlar, boykot eylemini büyüterek bir grev çağrısı yapmışlardır. 26 Şubat’ta memurlardan oluşan bir grup, “Grev Çadırı” adı altında grev yapmaya karar vermiş ve bu olay basına yansımıştır. Özellikle muhalif televizyon kanalları, grevi canlı yayınlarla aktarmıştır. Her ne kadar bu olay IKBY’de yankı uyandırsa da hükümetten beklenen cevaplar alınamamıştır. Grev çadırında bulunan memurlar taleplerini dile getirmiş, ancak hükümet bu taleplere kayıtsız kalmıştır. Siyasi açıdan ise KYB Partisi, “Grev Çadırı”nı desteklemiş ve parti başkanı tarafından ziyaret edilmiştir.
KDP’nin etkili olduğu diğer bir şehir olan Duhok’ta ise maaş sıkıntısına rağmen herhangi bir açıklama yapılmamıştır. Grev eylemine yalnızca KYB Partisi destek vermiştir. En güçlü muhalif taraflardan biri olan Yeni Nesil Partisi’nin grev hakkında önemli bir açıklama yapmaması dikkat çekmiştir. KYB Partisi Başkanı, “Grev Çadırı”nı ziyaret etmiş olsa da herhangi bir sonuç alınamamıştır.
Grev çadırında bekleyen memurlar, bir duyuru ile Erbil’e yürümek istediklerini belirtmişlerdir. Ancak bu durumun Erbil ve Duhok şehirlerine sıçramasını engellemek amacıyla Erbil Valisi, grev yapan kişilerin Erbil il sınırına alınmayacağını duyurmuştur. Süleymaniye’den gelen memurların Erbil’e girişine izin verilmemiştir. Bu durum basına yansımış olsa da diğer memurlar ya da öğretmenler tarafından desteklenmemiştir. Erbil’de KDP, Süleymaniye’de ise KYB Partisi söz sahibidir.
Bölgede büyük bir maaş krizi yaşanırken hiçbir yetkilinin istifa etmemesi dikkat çekmiştir. IKBY’de bir protesto düzenlenecekse öncelikle KDP ve KYB partilerinin onayının alınması gerekmektedir. Bölge iki farklı parti tarafından kontrol edilmekte olup, bu iki partinin onayı olmadan hiçbir protestonun başarılı olması mümkün değildir. Bu nedenle, geçmişteki protestolar gibi bu eylem de sonuçsuz kalmıştır.
Sonuç
“Grev Çadırı” eylemini gerçekleştiren memurlar, 15 günün sonunda sağlık durumlarının kötüleşmesi ve hükümet yetkililerinden bekledikleri yanıtları alamamaları nedeniyle grevi sonlandırma kararı almışlardır. Grev çadırında sağlık durumu kötüleşen kişiler hastanede tedavi edilmiştir ve protesto başarısızlıkla sonuçlanmıştır.
Irak gibi bir ülkede protesto yapabilmek için güçlü bir siyasi partinin desteğini almak önemlidir. Protestoların sürdürülebilmesi için finansal kaynaklar ve halkın desteği gereklidir. Bağdat’ta daha önce yapılan protestolarda, göstericiler parlamentoya girerek önemli başarılar elde etmiş, bazı hükümet yetkilileri görevden alınmış ve yerlerine yenileri getirilmiştir. Bu tür protestolar Bağdat’ta başarılı olmuştur.
IKBY’de ise hükümetin değişimi seçimler yoluyla gerçekleşmektedir. Kuzey Irak hükümetinin maaş krizini çözebilmesi için Bağdat ile anlaşması gerekmektedir. Bu anlaşma doğrultusunda iki tarafın da belirlenen prosedürlere göre hareket etmesi zorunludur. Aksi takdirde, iki hükümet arasındaki sorunlar çözüme kavuşturulamazsa ileride bölgede büyük bir kaosun çıkması kaçınılmaz olacaktır.
