Giriş
Türkiye ile Mısır arasındaki diplomatik ilişkiler, 2013 yılındaki kopukluğun ardından 2021 yılında yeniden hareketlenmeye başlamıştır. 2022 ve 2023 yıllarında ise normalleşme süreci daha belirgin hale gelmiş ve özellikle bölgesel ve ekonomik çıkarların etkisiyle işbirliği alanları genişlemiştir. Her iki ülkenin de ılımlı politikaları, kaos sarmalını daha çözülebilir bir hale getirmiştir. Bölgesel liderlik potansiyeli, diplomatik ilişkileri uzun süreli sorunlar sarmalına sürüklemiş olsa da son dönemde bu durumun değiştiğini söylemek mümkündür.
Normalleşme Süreci
2022 yılı, Türkiye ve Mısır arasında diplomatik temasların sıklaştığı ve ilişkilerin normalleşme sürecine girdiği bir yıl olmuştur. İki ülkenin dışişleri bakanları, bölgesel krizler ve ekonomik işbirlikleri hakkında görüş alışverişinde bulunmuş, bu durum 2013 sonrası duraklama döneminden çıkışın sinyalini vermiştir.
Ekonomik işbirliği, 2022 yılında ilişkilerin belirleyici unsurlarından biri olmuştur. Özellikle enerji sektörü, bu işbirliğinin temel taşını oluşturmuştur. Doğu Akdeniz’deki enerji kaynaklarına erişim ve deniz yetki alanlarının belirlenmesi, taraflar arasında görüş ayrılıklarına neden olmuş olsa da ılımlı bir yaklaşım benimsenmiştir. Yenilenebilir enerji ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) transferine yönelik adımlar, iki tarafın ortak çıkarları doğrultusunda şekillenmiştir. Diplomatik temaslar, bölgesel sorunlara çözüm arayışlarını da kapsayacak şekilde genişlemiştir. Suriye krizine yönelik yaklaşımlarında taban tabana zıt görüşlere sahip olmalarına rağmen, iki ülke, bölgesel istikrarın sağlanması ve insani yardımların artırılması konusunda uzlaşı sağlamıştır.
Ekonomik ve Diplomatik Yükseliş
2023 yılı, Türkiye-Mısır ilişkilerinin ekonomik alanda önemli bir ivme kazandığı bir yıl olmuştur. İki ülke arasındaki ticaret hacmi yaklaşık 10 milyar dolara ulaşarak rekor kırmıştır. Tarım, lojistik ve enerji sektörlerindeki işbirlikleri bu başarının temelini oluşturmuştur. Türkiye, Mısır’ın yenilenebilir enerji projelerine destek sağlarken, Mısır da Türkiye’nin LNG tedarik zincirine entegrasyonunda rol oynamıştır. Bu dönemde, bölgesel krizlere yönelik işbirliği girişimleri de devam etmiştir. Özellikle Suriye krizine yönelik olarak insani yardımlar artırılmış ve uluslararası platformlarda ortak hareket etme sinyalleri verilmiştir. Bu gelişmeler, her iki ülkenin bölgesel istikrar konusundaki kararlılığını göstermektedir. Bununla birlikte, Doğu Akdeniz’deki enerji politikaları, iki ülke arasındaki işbirliğini derinleştiren bir diğer unsur olmuştur. Ortak enerji projelerinin yanı sıra deniz yetki alanlarına yönelik müzakerelerde ilerleme kaydedilmiştir. Bu durum, Türkiye ve Mısır’ın bölgesel çıkarlar doğrultusunda işbirliğini artırmaya yönelik bir irade ortaya koyduğunu göstermektedir.
Normalleşmenin Kalıcı Hale Gelmesi
2024 yılı itibariyle, Türkiye ve Mısır arasındaki ilişkilerdeki normalleşme süreci daha da sağlamlaşmıştır. Ticari işbirlikleri, bölgesel krizlerdeki ortak yaklaşımlar ve diplomatik temaslar, bu sürecin temel taşlarını oluşturmuştur. Ekonomik alanda, iki ülke arasındaki ticaret hacmi artmaya devam etmiş ve enerji sektöründeki işbirliği derinleşmiştir. Özellikle yenilenebilir enerji projeleri ve LNG tedarik zinciri konularındaki ortaklıklar, ekonomik bağların güçlenmesini sağlamıştır. Bu işbirlikleri aynı zamanda iki ülkenin enerji bağımsızlığına katkıda bulunmuştur.
Bölgesel politikalar açısından bakıldığında, Türkiye ve Mısır, Suriye’deki krizlere yönelik daha uyumlu bir yaklaşım benimsemeye başlamıştır. Bu durum, bölgesel krizlerde ortak çözümler geliştirme potansiyelini artırmış ve her iki ülkenin bölgesel istikrara katkı sağlama hedefini güçlendirmiştir. Doğu Akdeniz’deki işbirlikleri de bu dönemde devam etmiş ve enerji projeleri, tarafların bölgesel liderlik iddialarını desteklemiştir.
Sonuç ve Değerlendirme
Türkiye ve Mısır arasındaki ilişkiler, 2022-2024 döneminde kaydedilen gelişmelerle birlikte yeniden şekillenmiştir. Ekonomik işbirlikleri, enerji projeleri ve bölgesel krizlere yönelik ortak yaklaşımlar, bu süreçte öne çıkan unsurlar olmuştur. Özellikle ticaret hacmindeki artış, ilişkilerin ekonomik boyutunun ne denli güçlü olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, Suriye krizine yönelik farklı yaklaşımlar ve Doğu Akdeniz’deki sorunlar, ilişkilerin zorlu sınavlardan geçtiği alanlar olarak öne çıkmaktadır. Ancak bu krizlerin çözümüne yönelik çabalar, iki ülkenin diplomatik iradesini ve bölgesel istikrara olan bağlılıklarını ortaya koymaktadır. Türkiye ve Mısır arasındaki ilişkilerin geleceği, ekonomik ve diplomatik işbirliklerinin derinleşmesine bağlıdır. Bu bağlamda, her iki ülkenin de bölgesel istikrar ve ortak çıkarlar doğrultusunda hareket etmesi, ilişkilerin kalıcı hale gelmesi için kritik önem taşımaktadır. Diplomatik temasların yoğunlaşması ve bölgesel krizlere yönelik ortak çözümlerin geliştirilmesi, ilişkilerin sürdürülebilirliğini sağlayacaktır.
Kaynakça
Bakeer, Ali. ”Türkiye ve Mısır: Doğu Akdeniz’de normalleşme süreci.” Anadolu Ajansı. Erişim 22 Aralık 2024. https://www.aa.com.tr/tr/analiz/turkiye-ve-misir-dogu-akdenizde-normallesme-sureci/2606606.
Kalyoncuoğlu, Kamil Semih ve Seniyye Kalyoncuoğlu. ”Enerji Güvenliği Bağlamında Doğu Akdeniz’deki Gelişmeler: Türkiye-Mısır İlişkileri.” Türkiye Politik Çalışmalar Dergisi 2, no. 1 (2022): 19-29.
Tepeciklioğlu, Ali, ve Elem Eyrice Tepeciklioğlu. “Teoriden Pratiğe: Suriye Krizi Ve Uluslararası Toplum”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 70, sy. 1 (Nisan 2015): 163-93. https://doi.org/10.16987/ausbf.46378.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği. “Mısır’la ticaretimizi 20 milyar dolara çıkarabileceğimize inanıyoruz.” TOBB. Erişim 22 Aralık 2024. https://tobb.org.tr/Sayfalar/Detay.php?rid=29621&lst=MansetListesi.
Sarıaslan, Fatma. “Türkiye-Mısır İlişkilerinde Ekonomik Dinamiklerin Etkisi.” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 54 (2019): 526-559. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.533177.
Fotoğraf: Anadolu Ajansı
