Riyad’da gerçekleştirilen Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Olağanüstü Ortak Zirvesi sonrası yayımlanan bu bildiride, Filistin meselesinin Arap ve İslam dünyası için vazgeçilmez bir öncelik olduğu vurgulanmıştır. Zirvede, özellikle şu noktalar öne çıkmaktadır: Filistin’in, 4 Haziran 1967 sınırlarına dayalı, başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız ve egemen bir devlet kurma hakkı güçlü bir şekilde desteklenmiştir. Mültecilerin dönüş ve tazminat hakları da BM’nin 194 sayılı kararı çerçevesinde teyit edilmiştir.
İşgal altındaki Doğu Kudüs, Filistin Devleti’nin “Ebedi Başkenti” olarak ilan edilmiş ve İsrail’in Kudüs’ü Yahudileştirme çabaları ile işgalini kalıcılaştırmaya yönelik girişimleri, uluslararası hukuk açısından “hükümsüz ve gayrimeşru” olarak nitelendirilmiştir.
Kudüs’ün, Arap ve İslam dünyası için bir “kırmızı çizgi” olduğu belirtilmiş, bu şehirdeki İslami ve Hristiyan kutsal mekanların dokunulmazlığını koruma konusunda tam bir dayanışma sergileneceği ifade edilmiştir.
Bu bildiri, Suudi Arabistan’ın öncülüğünde, Filistin meselesine dair uluslararası farkındalığı artırmak ve İsrail’in bölgedeki tartışmalı politikalarına karşı ortak bir duruş sergilemek amacı taşımaktadır. Özellikle Doğu Kudüs’ün statüsüne dair vurgular, uluslararası toplumun dikkatini İsrail-Filistin çatışmasının çözümüne yönelik diplomatik çabalara çekme niyeti taşımaktadır.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Birliği’nin Riyad’daki zirvesinde yaptığı konuşmada, insani değerler, dayanışma ve İslam ümmetinin birlik ruhunu ön plana çıkaran mesajlar verdi.
Erdoğan, dünyanın farklı bölgelerinde yaşanan zulüm, çatışma ve insani krizlere dikkat çekerek, bu tür sorunların yalnızca coğrafi sınırları değil, tüm insanlığı ilgilendirdiğini vurguladı. Yemen, Somali, Afganistan, Arakan, Suriye ve Ukrayna gibi kriz bölgelerinde yaşanan mağduriyetlere işaret ederek, İslam ümmetinin bu sorunlara duyarsız kalamayacağını belirtti. İslam ümmetinin, farklı coğrafyalarda zor koşullarda yaşam mücadelesi veren insanların dertlerine ortak olma sorumluluğu taşıdığı ifade edildi.
Erdoğan, İslam medeniyetinin yardımlaşma, dayanışma ve paylaşma kültürüne dayandığını vurguladı. Yetimlere, mazlumlara ve fakirlere sahip çıkan bir Peygamber’in ümmeti olarak, bu değerlere sahip çıkılması gerektiğini söyledi. Ümmetin, dil, kültür ve coğrafi farklılıklarına rağmen büyük bir aile olduğunu, bu birliğin korunması gerektiğini dile getirdi. Erdoğan, İslam ümmetinde zaman zaman yaşanan tartışmaların ve fikir ayrılıklarının doğal olduğunu, ancak bunların üstesinden gelme dirayeti ve gücüne sahip olduklarını ifade etti. Bu tür farklılıkların, ortak hedefler doğrultusunda çözüme kavuşturulabileceğini belirtti.
Kaynakça
Sefa Mutlu, Elif Küçük, Kaan Bozdoğan, Cumhurbaşkanı Erdoğan: İslam ümmeti olarak bizim kardeşliğimiz her türlü anlaşmazlığın üstesinden gelecek güce sahiptir, Anadolu Ajansı, https://www.aa.com.tr/tr/gundem/cumhurbaskani-erdogan-islam-ummeti-olarak-bizim-kardesligimiz-her-turlu-anlasmazligin-ustesinden-gelecek-guce-sahiptir/2749686.
İbrahim Khazen, Muhammed Emin Canik, Safiye Karabacak, Ömer Erdem, İslam İşbirliği Teşkilatı-Arap Birliği Zirvesi, BMGK’ya Gazze’de ateşkes için bağlayıcı karar alma çağrısı yaptı, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/islam-isbirligi-teskilati-arap-birligi-zirvesi-bmgkya-gazzede-ateskes-icin-baglayici-karar-alma-cagrisi-yapti/3391221#.
T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suudi Arabistan’da, https://www.iletisim.gov.tr/turkce/haberler/detay/cumhurbaskani-erdogan-suudi-arabistanda-11-11-24.
T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, Cumhurbaşkanı Erdoğan, İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Ligi Olağanüstü Ortak Zirve Toplantısı‘nda konuştu, https://www.iletisim.gov.tr/turkce/haberler/detay/cumhurbaskani-erdogan-islam-isbirligi-teskilati-ve-arap-ligi-olaganustu-ortak-zirve-toplantisinda-konustu .
Fotoğraf: Anadolu Ajansı.
