Fatmanur Taşçı
TUDPAM Araştırmacısı
Haber
Fransa Cumhurbaşkanı Emmenuel Macron, 14 Mart Perşembe günü saat 20.00’de TF1 ve France 2 kanallarında Ukrayna’daki savaşın Avrupa ve Fransa için varoluşsal olduğunu ve Fransızların güvenliğinin Rusya’nın yenilgisi yoluyla elde edilebileceğini; Rusya’nın Avrupa’da yükselmesi durumunda Batı’nın cevap vermeye hazır olması gerektiğini ifade ederken “Ukrayna’yı yalnız bırakırsak, Ukayna’nın bu savaşı kaybetmesine izin verirsek Rusya kesinlikle Moldova’yı, Romanya’yı ve Polonya’yı tehdit edecektir” dedi. (Kaynak: France 24, 14.03.2024)
TUDPAM Haber Analizi
2014’te başlayan anlaşmazlıklar üzerine, 24 Şubat 2022 sabahı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’da askeri bir operasyon ilan etmesi üzerine Rus askeri birliklerinin Ukrayna’ya girerek burada hava ve füze akınları düzenlemesiyle Rusya-Ukrayna Savaşı başlamıştı.
Ukrayna’ya saldırıların sonrasında Rusya’ya yönelik olarak ekonomik, mali ve ticari yaptırımlar uygulanmaya başlamış ancak Türkiye coğrafi ve stratejik konumunun yanında ekonomik ilişkileri nedeniyle Rusya’ya yönelik yaptırımların bir parçası olmayı düşünmemişti. Savaştaki her türlü gelişmeye yönelik istediği zaman evet veya hayır diyebilme özgürlüğüne sahip olan Türkiye, Ukrayna-Rusya arasında gerek üst düzey telefon görüşmeleri gerek Antalya ve İstanbul’da yapılan yüz yüze görüşmeler ile dönemin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Rusya ve Ukrayna’yı ziyaretleri ile aktif bir şekilde ara bulucu bir rol üstlenmekle kalmamış aynı zamanda Rusya’nın Batı ile ilişkilerinde çeşitli diplomatik ilişkilerde bulunarak bir köprü olmuştu.
Rusya ve Ukrayna arasındaki askeri ilişkileri dengelemeye çalışan ve çatışmanın askeri boyutunu sınırlamaya yönelik çabalar gösteren Türkiye, taraflar arasındaki gerilimi azaltıcı adımlar atarak çatışmanın yayılmasını engellemeye çalışmakta iken “Rusya savaşı kazanırsa Avrupa’nın güvenliği sıfıra iner” diyen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Rusya’yı “rakip” olarak nitelendirdi. Fransız lider “Asla saldırıya liderlik etmeyeceğiz, asla inisiyatif almayacağız. Biz barış gücüyüz” diye güvence verirken, Ukrayna’yı destekleme taahhüdüne “sınırlar” koyanları kınadı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, her ne kadar bunu istemese de Ukrayna’da Rus kuvvetlerine karşı koyması için Batılı ülkelerin bir noktada kara operasyonu yapmak zorunda kalabileceğini söyledi. Fransa’nın bunu yapabilecek güce sahip olduğunu savundu. İlaveten Macron, Rusya’nın korku söylemi yaydığını ve buna kanmamak gerektiğini belirtti. “Karşımızda büyük bir güç yok Rusya nükleer silahlara sahip orta ölçekli bir güç” ifadesini kullandı. Macron’un kullandığı ifadelere Rusya’dan hemen yanıt geldi. Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mariya Zaharova, Macron’un Ukrayna konusunda ‘‘tuhaf şeyler söylediğini ve sürekli kendisi ile çeliştiğini’’ belirtti. “Önce Avrupa Birliği’nin veya tek tek NATO Ülkeleri’nin birliklerinin çatışma bölgesine gönderilmesinden bahsediyor sonra asla böyle bir şeye girişmeyeceğini belirtiyor” dedi.
Macron, Ukrayna’ya asker gönderme konusunda AB’de veya NATO’da fikir birliği olmadığını ancak bu fikrin göz ardı edilmemesi gerektiğini söyledi. “Rusya tarafından bir gerilim var ve biz sadece bu gerilime karşılık vermeye hazır olduğumuzu söylüyoruz. Tüm seçenekler mümkün” dedi. Macron’un bu ifadeleri Fransa meclisini karıştırdı. Ukrayna’ya yardım paketi onaylanmış olsa da tepkiler çığ gibi büyüdü ve radikal sol milletvekilleri, “Diplomasiyi boş bıraktığınızda boşluğu başka ülkeler dolduruyor. Türkiye, tahıl krizini çözüyor. Papa bile pazar günü müzakere çağrısı yaptığında Türkiye’yi adres olarak gösteriyor. Türkiye’yi Fransa’yı değil. Nasıl bu noktaya ulaştık?’’ ifadeleri kullanıldı. Cuma günü Cumhurbaşkanı Erdoğan Türkiye’nin Rusya-Ukrayna Zirvesine ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu söyledi. Erdoğan ve Zelenskyi görüşmesinde Rusya’nın da ateşkese hazır olduğunu ve diplomasi sadece dostlarıyla konuşmayı bilmek değil göğsünü şişirip askeri açıklama yapmaktansa politik çözüm bulma cesaretini göstermektir açıklaması yapıldı.
Başlamasının üzerinden 3 yıl geçen Ukrayna – Rusya savaşında Batı her ne kadar Ukrayna’yı desteklese de Rusya ve Ukrayna arasında garantör ve ara bulucu olan Türkiye’nin, uzayan bu savaşı 2024 yılında barışçıl çözümlerle her iki tarafı da bir araya getirerek sonuçlandırabileceğine dair adımlar atması büyük önem taşımaktadır.
