Moundir Boumekah
Bursa Uludağ Üniversitesi, Tarih, Yüksek Lisans
Cezayir-Türkiye Yüksek Düzeyli İş birliği Konseyi’nin ikinci dönem toplantısı çerçevesinde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 21 Kasım 2023 tarihinde Cezayir’i ziyaret etmiştir. Cezayir Uluslararası Havalimanı’nda, Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun tarafından resmi bir törenle karşılanmıştır. Resmî törenlerin tamamlanmasının ardından liderler, Cezayir Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda bir araya gelmişlerdir. Baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından, ortak bir basın toplantısı düzenlenmiştir.
Resmî Tören ve Özel Karşılama
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Huari Bumedyen Havalimanı’na gelişinde Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun tarafından resmî tören başlangıcında kucaklanması ve çiçeklerle karşılanması, bu ziyaretin dostluk ve iş birliği temelli gerçekleştiğini yansıtmaktadır. Tören alanındaki liderler ve heyetlerin yerlerini almalarının ardından iki ülke milli marşları çalınmıştır. Tören kapsamında liderler tarafından heyetler takdim edilmiştir. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a; Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu eşlik etmiştir. Havalimanındaki karşılama töreni bittikten sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cezayir Şehitler Anıtı’na çelenk bıraktı ve Cezayir’in şehitlerine dua etmiştir. Bu karşılama iki kardeş ülke arasındaki dostluk ve kardeşlik ilişkilerini vurgulayan bir sembol olarak değerlendirilebilmektedir.
İki Lider Bir Araya Geldi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cezayir Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda düzenlenen törenle karşılanmış ve ardından Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun ile resmî bir görüşme gerçekleştirmiştir. Bu baş başa görüşmede iki ülke arasında iş birliği imkânları ve Cezayir ile Türkiye arasındaki ikili ilişkilerin güçlendirilmesi için yapılan çalışmalar ele alınmıştır. Ekonomik, ticari ve kültürel alanlarda karşılıklı iş birliğinin geliştirilmesi, ayrıca bölgesel konuların da tartışıldığı bu toplantıda, özellikle Gazze’deki savaş ve bölgedeki güvenliğin sağlanması konularına özel bir vurgu yapılmıştır.
Heyetler Arası Görüşmeler
Cezayir-Türkiye Yüksek Düzeyli İş birliği Konseyi’nin ikinci dönem toplantısı çerçevesinde, heyetler arası görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu toplantıda Cezayir’de faaliyet gösteren yaklaşık 1400 Türk şirketi için ticarette tercihli bir anlaşma müzakere edilmektedir. Bu bağlamda, yatırımları korumak amacıyla bir anlaşmanın planlaması yapılmış ve Ziraat Bankası’nın bir şubesinin açılması için adımlar atılmıştır. Ayrıca eğitim, güvenlik ve iş birliğini güçlendirmeyi amaçlayan 13 anlaşma imzalanmıştır. Bu kapsamda çeşitli ve farklı alanlarda iki devlet arasında sözleşmeler imzalanmıştır. Bunlardan bazıları; Anadolu Ajansı ve Cezayir Haber Ajansı Arasında İş birliği Anlaşması, BOTAŞ ve Sonatrach arasında 14 Nisan 1988 tarihli Doğal Gaz Alış Satış Sözleşmesi kapsamında ticari anlaşma, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Türkiye Milli Kütüphanesi ile Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti Kültür ve Sanat Bakanlığı Cezayir Milli Kütüphanesi arasında mutabakat zaptı, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırmalar Bakanlığı arasında yükseköğretim bursları alanında iş birliği protokolüdür.
Ortak Basın Toplantısı
Heyetler arası görüşmelerinin ardından ortak basın toplantısı düzenlenmiştir. Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun, gerçekleşen basın toplantısında ilk olarak “Kardeşim Erdoğan’a teşekkürlerle başlıyorum” diye konuşmaya başlamış, iki ülke arasındaki siyasi ilişkilerin güçlü ve sağlam olduğunu vurgulamıştır. Cezayir ve Türkiye’nin Ortadoğu’da ortak çözümler arayışında iş birliği içinde olduklarını belirtmiştir. Ayrıca, Cezayir ve Türkiye arasında benzer vizyonların mevcut olduğunu ve özellikle Gazze’deki güncel olaylar bağlamında, iki ülke lideri arasında bir anlayış birliği olduğunu ifade etmiştir. Bu, bölgesel konularda iş birliği ve dayanışmanın altını çizmekte ve diplomatik ilişkilerin güçlü bir temel üzerine oturduğunu vurgulamaktadır. “Sayın Cumhurbaşkanım, Değerli Kardeşim” sözleriyle başlatılan basın toplantısındaki konuşmasında Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cezayir’e gerçekleştirdiği ziyaretin memnuniyetini dile getirmiştir. Özellikle 2020 yılındaki ziyareti sonrasından tekrar Cezayir’e geldiği için memnuniyeti ifade etmiştir. Ayrıca Cezayir ve Türkiye arasındaki “Yüksek Düzeyli İş Birliği Konseyi’nin adının “Yüksek Düzeyli Stratejik İş Birliği Konseyi” olarak değiştirilmesini, iki ülke arasındaki ilişkilerin gücü ve stratejik vizyonun artan önemine işaret eden bir adım olarak sunmuştur. Erdoğan, konuşmasında iki ülke arasındaki ticaret hacminin artışını ve çeşitlenmesini vurgulayarak; ekonomik, ticaret ve kültürel alanlarda daha derinleşen bir iş birliği hedefini belirtmiştir. Son olarak, Gazze’deki olaylar bağlamında Türkiye’nin Cezayir ile iş birliği içinde çözüm arayışındaki kararlılığını ifade etmiştir.
Sonuç
Son yıllarda Cezayir-Türkiye ilişkileri iki ülke arasındaki derin, ortak bir tarihi temele dayanmaktadır. Türkiye için Cezayir her zaman büyük bir öneme sahip olmuştur, bu hem Afrika boyutunda hem de Arap ve İslam dünyasında geçerlidir. İki ülkenin benzer bakış açıları, gelişmeler ve ortak çıkarlar, doğal olarak onları bir araya getirmektedir. Filistin meselesi gibi konularda ortak bakış açıları vardır. Ekonomik açıdan Türkiye ve Cezayir ekonomileri birbirini tamamlayarak entegre olmuştur. Türkiye; sanayi, turizm, tarım ve ihracatta öne çıkmaktadır. Diğer taraftan Cezayir ekonomisi petrol, doğalgaz, madencilik ve ithalat alanlarındaki kaynaklarıyla bilinmektedir. İki ülke, ekonomik farklılıklarını avantaja çevirerek karşılıklı deneyimlerini paylaşabilir. Cezayir’de faaliyet gösteren yaklaşık 1400 Türk şirketi bulunmaktadır. Ortak okulların kurulmasını içeren ve eğitim, güvenlik gibi alanlarda iş birliği çabalarını güçlendirmeyi amaçlayan 13 anlaşma imzalanmıştır. İki ülke arasında tercihli ticaret anlaşması imzalanması için çalışmalar yapılmaktadır ve bu bağlamda “Ziraat Bankası” şubesinin açılması ve yatırımların korunması için bir anlaşma planlanmıştır.
