Mustafa Metin Kaşlılar
TUDPAM Başkan Yardımcısı
Haber
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “Türkiye’de hükûmetin ekonomik bloku son zamanlarda Batılı finans kuruluşlarından hibe almaya ağırlık veriyor. Bu muhtemelen kötü bir şey değil ama eğer Rusya ile ticari ve ekonomik ilişkilerin kısıtlanmasıyla bağlantılı olursa, o zaman Türk ekonomisinin kazancından çok kaybı olur. Bana göre böyle bir tehdit var.” değerlendirmesinde bulundu. (Bloomberg, 06.04.2024)
TUDPAM Haber Analizi
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, yaptığı açıklamalarda Türkiye’ye bir mesaj gönderdi ve bu mesajda Batılı finans kuruluşlarının Türkiye ile yakınlaşmasından yakındı. Peki neden? Aslında bu durumu özellikle Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında gelişen ilişkilerin seyrinde görmek mümkündür. Bu savaşın başlaması sonrasından Rusya, Batı ülkelerinden büyük yaptırımlar almış ve ekonomik tecrit altına alınmıştır. Fakat Türkiye olan ilişkilerde bir ekonomik yaptırım söz konusu olmadığı gibi ekonomik olarak gelişen ilişkiler göze çarpmıştır. Bu ilişkilerde enerji en önemli ikili ticaret ilişkisini oluşturmaktadır.
Bu açıklamayı diğer bir yandan şu şekilde değerlendirebiliriz: Özellikle son dönemde Türkiye ekonomide daha rasyonel kuralları uygulayıp batı merkezli kuruluşlardan ekonomik yardım alması sonrasında bir rasyonel ekonomik gelişme göstermiştir ve büyüme sağlamıştır. Merkez Bankası rezervlerini ise tekrar artıya çıkarmıştır. Bu görüntü, Rusya tarafından Batı ile yakınlaşma olarak algılanmış olabilir. Bu ekonomik gelişmenin Batı merkezli gelişmesi Türkiye’yi Rusya’ya karşı bir yaptırım içine sokacağı düşünülmüş olabilir. Fakat Türkiye’nin denge politikası Rusya ile ilişkilerin bozulmasına izin vermez diyebiliriz.
Türkiye aynı zamanda enerji bakımından Rusya ile çok yakın bağlara sahiptir ve bu durum iki ülkeyi yakınlaştırmaktadır. Bu durum, son dönemde nükleer enerji alanında da güvenilir bir ortaklık için de söz konusudur. Rusya ile diğer bir görüşülen alan ise kurulacak gaz merkezidir. Bu hem Türkiye hem Rusya açısından değerli bir ortaklığı oluşturmakta ve Türkiye’nin enerjiye olan bağımlığını düşüreceği gibi hem de bir enerji merkezi olmasını sağlayacak projeyi oluşturmaktadır.
Rusya Devlet Başkanı Putin diğer bir açıklamasında Ukrayna’nın Karadeniz’de Türkiye’ye gaz taşıyan hatları vurmak istediğini belirtmiştir. Türkiye’nin Ukrayna ile olan ve son dönemde artan iş birliği alanları doğal olarak Rusya’yı rahatsız etse de ikili ilişkilerin bozulacağı bir alan olarak görülmemektedir diyebiliriz. İlave olarak Türkiye-Ukrayna ilişkileri Türkiye’nin denge politikasını oluşturmaktadır.
Şunu net olarak görmekteyiz ki Rusya, Türkiye ile olan ekonomik ağlarını kaybetmek veya zayıflatmak istememektedir. Bu durum Rusya’nın ticari ve ekonomik olarak tecrit altında olması ve Rusya’yı AB’ye bağlayan önemli bir ülke olarak Türkiye’nin görünmesidir. Türkiye’nin ekonomik verilerinin iyileşmesi Rusya’nın çekincesi açısından değerlendirildiğinde Batı merkezli bir gelişme olarak görülmekte ve Türkiye’yi bağımlı yapacağı düşüncesi şeklinde gelişmiş görünmektedir. Fakat bu ekonomik veriler rasyonel ekonomik gelişmenin göstergeleridir. Bu gelişmenin Rusya ile olan ekonomik bağları kopartması ya da zayıflatması açısından düşünülmesi doğru değildir diyebiliriz. Aynı zamanda bu görüşlerin Rusya ile Türkiye arasındaki ilişkilerin görülmesi açısından da değerli olduğunu belirtmemiz gereklidir. Bu görüşleri iki ülkenin yakın siyasi ilişkilere sahip olduğunu göstermekte ve özelikle Rusya’nın Türkiye’ye ihtiyacının arttığı gözlenmektedir.
