Haber
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, “Irak Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti Arasında Su Alanında İş Birliği Çerçeve Anlaşması” ve “Stratejik Çerçeveye İlişkin Mutabakat Zaptı”na imza atarken, 2 ülke arasında farklı alanlarda ayrıca 24 iş birliği anlaşması imzalandı. (Kaynak: T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı)
TUDPAM Haber Analizi
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 22 Nisan 2024 tarihinde 13 yılın ardından Irak’a resmî ziyarette bulunmuştur. Resmî ziyaret kapsamında ilk olarak Bağdat, sonrasında ise Erbil’de bulunmuştur. Bunun yanı sıra, resmî ziyaret kapsamında Irak Sünni toplumu temsilcilerini ve Irak Türkmen toplumu temsilcilerini kabul etmiştir. Bağdat ziyaretinde Irak Cumhurbaşkanı Reşid ve Irak Başbakanı Sudani ile görüşmüştür. Görüşmenin ardından Başbakan Sudani ile ortak basın açıklamalarında bulunmuştur. Erbil ziyaretinde ise Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ve IKBY Başbakanı Mesut Barzani ile bir araya gelmiştir.
Bu görüşmelerin sonucunda iki ülke arasında 26 iş birliği anlaşması imzalanmıştır. Anlaşmalar sonucunda başta güvenlik ve terörle mücadele olmak üzere; ekonomi, ticaret, enerji, ulaştırma, çevre, sınır aşan sular, sağlık, eğitim gibi pek çok alanda teknik müzakerelerin sürdürülmesini ve takibini sağlayacak ortak daimî komiteler kurulmasına karar verilmiştir.
Irak resmî ziyaretinin üç önemli konu başlıkları; terörle mücadele, Kalkınma Yolu Projesi ve su sorunu olmuştur. Türkiye açısından en önemli konu terörle mücadele olurken, Irak tarafından önem teşkil eden konu ise Irak’ın yaşamış olduğu su sorunu olarak öne çıkmaktadır.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Başbakan Sudani ile ortak basın toplantısında, “Cumhurbaşkanı Sayın Reşid ve ardından Başbakan Sayın Sudani ile gerçekleştirdiğimiz görüşmelerde, Türkiye-Irak ilişkilerini geniş bir yelpazede ele aldık. Güvenlik ve terörle mücadelede iş birliği, en önemli gündem maddelerimizden birini oluşturdu. Irak topraklarından Türkiye’yi hedef alan terör örgütü PKK’ya ve uzantılarına karşı alabileceğimiz müşterek adımları istişare ettik. PKK’nın, Irak’ta yasaklı örgüt ilan edilmesini memnuniyetle karşıladık.
Resmen terör örgütü ilan edilerek Irak topraklarındaki varlığının en kısa zamanda sonlanacağına olan güçlü inancımı, bu vesileyle mevkidaşlarımla paylaştım. Bu komşuluk ve kardeşlik hukukumuzun da gereğidir. Irak Hükûmeti’nin bu doğrultuda atacağı her adımda ihtiyaç duyacağı tüm desteği sağlamaya hazırız. FETÖ’yle ortak mücadeleye dair beklentimiz de bu kulvardaki gündem başlıklarımızdan birini teşkil etti.” açıklamalarında bulunmuştur.
Ziyaretin en önemli başlıklarından birisi ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani himayesinde Irak, Türkiye, Katar ve BAE arasında, Kalkınma Yolu Projesi’nde iş birliğine ilişkin 4’lü mutabakat zaptı imzalanması olmuştur. Kalkınma Yolu Projesi’ne körfez ülkelerinin de destek vermesi, Kalkınma Yolu Projesi’nin bölge açısından önem teşkil edeceğini göstermektedir. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, resmî ziyaret öncesi Kalkınma Yolu Projesi’ne değinerek, 2030’da 20 milyar dolar ihracata ulaşılması hedeflendiğini belirtmiştir. Bu projede Türkiye’nin win-win (kazan – kazan) çıkar politikasının aktif olarak yürütüldüğü görülmektedir. Öyle ki Kalkınma Yolu Projesi ile başta Türkiye ve Irak olmak üzere bölge ülkelerinin ekonomik açıdan kazançları olacağından Kalkınma Yolu’nun bölgede istikrar yaratma açısından önem teşkil etmesi beklenmektedir.
22 Nisan 2024 resmî ziyareti ile Türkiye ve Irak arasında ikili ilişkiler daha da ileri bir seviyeye taşınmıştır. Ancak Irak’ta 2025 Ekim ayında seçim yapılacaktır. Mevcut Başbakan Sudani, 2025 seçiminde de ön planda görülmektedir. Başbakan değişimi yaşanma durumunda ise yeni hükûmetin 22 Nisan 2024 tarihinde imzalanan anlaşmalara yönelik tutumları, Irak seçim döneminde ülkemiz açısından gündem konusu olarak görülebilmektedir.
Kaynakça
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı.
Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/haberler/bakan-bolat-kalkinma-yolu-projesi-ile-ilgili-hedef-hakkinda-konustu-turkiye-irak-ticaretinde-20-milyar-dolar-hedefi
