Ortadoğu’da yapılan anlaşmalarla bölgeye bir sakinlik hakimken, Türkiye için güney sınırlarında terör tehdidi barındıran ülkelere yapılan ziyaretler, bölgenin terörden arındırılması amacıyla önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir. Türkiye, özellikle Suriye ve Irak ile sürekli temas halinde olarak terörle mücadeleye devam etmektedir. Özellikle Kuzey Irak bölgesine yapılan operasyonlar hız kesmeden sürmektedir. Bir yandan da Suriye’de YPG (SDG) tarafından kontrol edilen bölgelere hava saldırıları ile hedef alınmaktadır. Bu operasyonlar sürerken, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Irak’ın başkenti Bağdat’ı ziyaret etmesi büyük bir öneme sahiptir. Şüphesiz ki bu ziyaret, Irak için terörle mücadele, savunma ve gelişim açısından kritik bir anlam taşımaktadır.
2024 Nisan ayında Türkiye ve Irak hükümetleri arasında, su alanında işbirliğine yönelik bir çerçeve anlaşması ve 26 farklı alanda işbirliği mutabakat zaptı imzalanmıştır. Türkiye, Irak’tan PKK’yı terör örgütü olarak tanımasını istemiş ve bu girişimler sonucunda Irak, PKK’yı (yasaklı örgüt) ilan etmiştir. Ardından Irak, PKK’ya bağlı üç partiyi kapatma kararı almış ve bu partilerin tüm faaliyetlerini durdurmuştur. Türkiye’nin bu girişimleri sayesinde PKK’nın Irak’taki faaliyetleri bir nebze azalmış olsa da, PKK, Irak’taki büyük partilerden aldığı destekle güçlenmeye devam etmiştir.
26 Ocak 2025’te Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Bağdat ziyareti, Irak ile yapılan anlaşmalar çerçevesinde anlaşma süreçlerinin izlenmesi açısından oldukça önemlidir. Irak ve Türkiye arasında 2024 Kasım ayında yapılan yeni anlaşmalarla yatırımların artırılması ve işbirliğinin güçlendirilmesi ele alınmıştır. İki ülke arasındaki “Büyük Kalkınma Yolu” projesinin devamı büyük önem taşımaktadır. Her iki ülke de bu projeye büyük önem vermektedir. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın sadece Irak Başbakanı, Cumhurbaşkanı, Dışişleri Bakanı, Meclis Başkanı ve Türkmen yetkilileri ile bir araya gelmesi, Türkiye’nin Irak’a verdiği önemi açıkça ortaya koymaktadır. Türkiye, sadece Irak devletine destek olmakla kalmayıp, aynı zamanda bölgedeki oyun kurucu rolünü de üstlenmektedir. Bu durum, özellikle Irak’ın kuzeyindeki operasyonlarla kanıtlanmıştır. Altını çizmek gerekirse, en önemli gelişmelerden biri de Hakan Fidan’ın Irak ziyaretinde Irak’ın kuzeyindeki Hakurk, Gara ve Metina bölgelerinde yapılan operasyonların devam etmesidir. Türkiye, bölgesel bir güç olarak hem Irak’a hem de Ortadoğu’ya kendini kanıtlamak adına önemli adımlar atmaktadır.
Türkiye İçin Irak Türkmenlerinin Önemi
Türkiye, Irak’a ne denli önem veriyorsa, unutmamamız gereken bir diğer önemli konu da Irak Türkmenleri’nin Türkiye için taşıdığı önemin farkında olmamızdır. T.C. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Irak ziyareti sırasında Türkmen yetkililerle görüşmesi, Irak’taki Türk varlığının korunması açısından Türkmenler tarafından her zaman desteklendiğini kanıtlar niteliktedir. Özellikle Türkmenleri temsil eden Irak Türkmen Cephesi yetkilileriyle Bağdat’ta bir araya gelmesi, Türkiye’nin bölgede ne kadar etkili bir rol oynadığını göstermektedir.
ürkiye, bölgesel güç olarak hem Irak devletiyle ilişkilerini iyi kurmak hem de Kuzey Irak Hükümeti ile anlaşmalar yapmak zorundadır. Bu şekilde, Irak’ın kalkınmasına yardımcı olacak ve iki hükümet arasındaki dengeyi koruyabilecektir. Irak, 12 yıl sonra Türkiye ile her alanda ikili ilişkilerini geliştirmek için büyük çaba harcamaktadır. Siyasi, terörle mücadele, savunma, ticaret, turizm gibi birçok alanda işbirliği sayesinde Irak’ın kalkınması daha kolaylaşacaktır. Özellikle turizm alanında iki ülke arasında yapılan mutabakat sayesinde, karşılıklı olarak 50 yaş üstü vatandaşlar ve 15 yaş altı vatandaşlar için “Vize Serbestisi” uygulanması, iki ülke arasındaki turizmi geliştirmeyi hedeflemektedir.
Irak ve Türkiye arasındaki ticaretin yıllardır kesintisiz devam etmesi, yeni projeler için büyük önem taşımaktadır. İki ülke açısından büyük önem taşıyan ve yapım aşaması devam eden “Büyük Kalkınma Yolu” projesi sayesinde Irak’ın ticaret hacmi gelişecek ve Irak’ın ticareti, Türkiye üzerinden Avrupa ve tüm dünyaya ulaşacaktır. Bu nedenle, projenin dikkatle takip edilmesi ve önemsenmesi gerekmektedir. İki ülkenin her alanda işbirliğini genişletmesi sağlanmaktadır. Irak-Türkiye ilişkileri, ilerleyen zamanlarda Ortadoğu için büyük bir önem taşırken, yeni bir ticaret rotası olma potansiyeline sahiptir.
